Бикчантаева Амина Ахметовна — различия между версиями

Материал из Милләттәшләр
Перейти к: навигация, поиск
(→‎Источники)
 
(не показано 9 промежуточных версий этого же участника)
Строка 1: Строка 1:
−
[[Файл:БИКЧАНТАЕВА_Амина_Ахметовна.jpg|200px|слева]]
+
[[Файл:БИКЧАНТАЕВА_Амина_Ахметовна.jpg|300px|thumb|left|<center>Әминә Бикчәнтәева<br>(1913-1986)</center>]]
−
'''''БИКЧАНТАЕВА Амина Ахметовна (Әминә Әхмәт кызы Бикчәнтәева)''''', (1913-1986), писательница.  
+
'''ӘМИНӘ БИКЧӘНТӘЕВА<br>(Амина Бикчантаева)<br>БИКЧАНТАЕВА АМИНА АХМЕТОВНА'''<br>(1913-1986)<br>(Әминә Әхмәт кызы Бикчәнтәева)<br><br>
 +
Детская писательница, поэтесса, член [[Союза писателей]] [[СССР]]<br>
 +
== Биография ==
 +
* Родилась 26 января 1913 года в [[Казани]] в семье рабочих.
 +
* Закончив семь классов и педагогические курсы несколько лет преподавала в школе Бишбалтинской Свободы [[Казани]].
 +
* 1934—38 годы - закончив с отличием отделение [[татарского языка]] и литературы [[Казанского педагогического института]]:
 +
** литературный сотрудник в [[газеты]] «[[ЯШЬ ЛЕНИНЧЫ (Юный Ленинец)]]»
 +
** преподаёт в школах Актанышского и [[Буинск]]ого районов [[Татарской АССР]]
 +
** редактор детских передач в [[Комитете по радиовещанию]] [[Татарской АССР]]
 +
** начинается творческая жизнь, посвященная детям
 +
* 1939-45 годы - работа в учебных заведения [[Зеленодольск]]а.
 +
* 1945—47 годы - воспитатель общежития Казанского химического завода имени В.В.Куйбышева.
 +
* 1952—55 годы - библиотекарь в школах [[Казани]] и редактор молодёжной редакции [[Таткнигоиздат]]а.
 +
* С 1958 года - профессиональный писатель, член [[Союза писателей]] [[СССР]].
 +
* Умерла в 1986 году.
 +
== Творчество ==
 +
* Сборники стихов для детей:
 +
** «БҮЛӘК (Подарок)» [[Казань]], [[Татгосиздат]], 1940
 +
** «БАКЧА ГӨЛЛӘРЕ (Садовые цветы)» [[Казань]], [[Татгосиздат]], 1949
 +
** «ДӘҮ ӘНИЕМ (Моя бабушка)» [[Казань]], [[Татгосиздат]], 1952
 +
** «БҮГЕН ҺӘМ ИРТӘГӘ (Сегодня и завтра)» [[Казань]], [[Татгосиздат]], 1954, [[Таткнигоиздат]], 1960
 +
** «ДАЧАДА (На даче)» [[Казань]], [[Татгосиздат]], 1954, 1956
 +
** «КҮҢЕЛЛЕ СӨЙЛӘШҮЛӘР (Весёлые рассказы)» Сказки, [[Казань]], [[Татгосиздат]], 1955
 +
** «ХУҖА НАСРЕТДИН БАЛАЛАР ЯНЫНДА (Ходжа Насретдин с детьми)» Шутки, сказки и загадки, [[Казань]], [[Татгосиздат]], 1956
 +
** «БЕРЕНЧЕ ЧӘЧӘКЛӘР (Первые цветы)» [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1960
 +
** «БАЛАЛАР БАКЧАСЫ (Детский садик)» [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1960
 +
** «ЯЗ БҮЛӘКЛӘРЕ (Весенние Подарки)» [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1962
 +
** «ӘЛФИЯ АЛЪЯПКЫЧЛАРЫ (Передники Альфии)» [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1962
 +
** «ФӘРИДӘКӘЙ (Фаридашечка)» для дошколят (Художник Ф.Әхмәдиев) [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1964
 +
** «ЙӨРИМ КҮЛ БУЙЛАРЫНДА (Гуляю вдоль озера)» [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1968
 +
** «БЕЗ ӨМЕТ ЙОЛДЫЗЛАРЫ (Мы звёзды надежды)» Стихи и сказки, [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1972
 +
* Повести:
 +
** «АНА ЙӨРӘГЕ (Сердце матери)» [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1959
 +
*** Рецензия: Ш.Ибәтов  «БАЛАЛАР ӨЧЕН ЯҢА ПОВЕСТЬ (Новая повесть для детей)» «Советская литература», 1959, № 9
 +
** «МИН АҢЛЫЙМ СИНЕ (Я тебя понимаю)» [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1966
 +
* Сборник рассказов «МИНЕМ ТАНЫШЛАРЫМ (Мои знакомые)» (1983)
 +
* «САЙЛАНМА ӘСӘРЛӘР (Избранные произведения)» [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1963
 +
* «ШИНЕЛЬ», стихи [[Казань]], [[Татгосиздат]], 1947
 +
* «МИНЕМ ТАНЫШЛАРЫМ (Мои знакомые)» Повесть, сказки, стихи, [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1983
 +
* Песни, в том числе [[композитор]]а [[Энвера Бакирова]]:
 +
** «[[БЕРЕНЧЕ ЯҢГЫР (Первый дождь)]]»
 +
** «[[ДӘҮ ӘНИЕМ (Моя бабушка)]]»
  
−
Сборник стихов для детей «Подарок» («Буләк», 1940г.), повести «Сердце матери» («Ана йөрәге», 1959г.), «Я тебя понимаю» («Мин анлыйм сине»,
+
== Признание ==
−
1966г.); сборник рассказов «Мои знакомые» («Минем танышларым», 1983г.).
+
* Почётная грамота Центрального Комитета КПСС и [[Совета Министров Татарской АССР]] (1983)
−
==Биография==
 
−
Балалар язучысы Әминә Әхмәт кызы Бикчәнтәева 1913 елның 26 январенда Казан шәһәрендә эшче гаиләсендә туган. Җиде класс һәм педагогия курсларын тәмамлаганнан соң, Казанның Бишбалта бистәсе мәктәбендә берничә ел балалар укыта. 1934— 1938 елларда Казан дәүләт педагогия институтының татар теле һәм әдәбияты бүлегендә югары белем алып чыккач, «Яшь ленинчы» газетасы редакциясендә әдәбият бүлеге хезмәткәре, Актаныш, Буа районы мәктәпләрендә укытучы, Татарстан радио комитетында балалар тапшырулары редакторы һәм сугыштан соңгы елларда башта Зеленодольскидагы Ф3Ө мәктәбендә, аннары Куйбышев исемендәге Казан химия заводы тулай торагында тәрбияче (1945—1947), шәһәр мәктәбендә китапханәче һәм Татарстан китап нәшриятының яшьләр-балалар әдәбияты редакциясендә редактор (1952—1955) булып эшли. 1958 елдан ул профессиональ язучылык хезмәтендә.
 
  
−
Әминә Бикчәнтәева бөтен гомерен һәм иҗади сәләтен балалар тәрбиясенә багышлаган язучы. Ул 1938 елда яза башлый. Кече яшьтәге балаларга адресланган «Бүләк» исемле беренче шигъри китабы 1940 елда басылып чыга. Хәзер ул — ике дистәгә якын шигырь һәм проза китаплары авторы. Шигырьләрендә ул, күбесенчә, нәниләр турында яза, балалар бакчасында тәрбияләнүчеләрнең, әле беренче елларын гына мәктәпкә килгән укучыларның көндәлек тормыш эпизодларын, уеннарын, үзара мөнәсәбәтләрен шигъри җанландырып, яшь буын тәрбиясенә бәйле күп кенә мөһим мәсьәләләрне күтәрә. Аның шигырьләре балаларны үзара һәм өлкәннәргә карата әдәпле, итагатьле булырга өйрәтәләр, әйләнә-тирә табигатьне кадерли һәм саклый белергә өндиләр.
+
== Источники ==
−
 
+
* «[[Татарский энциклопедический словарь]]» [[Казань]], [[Институт Татарской энциклопедии АН РТ]], 1998
−
Ә. Бикчәнтәева — «Ана йөрәге» һәм «Мин аңлыйм сине» исемле повестьлар авторы. Яшүсмерләр тормышы материалына нигезләп язылган һәм шул ук балалар тәрбиясе проблемаларын үзәккә алган бу әсәрләрендә язучы кызыклы гына язмышлар үрнәгендә кеше шәхесе формалашуына хезмәт һәм эшчеләр коллективының хәлиткеч йогынтысы турында сөйли.
+
* «[[Татарская энциклопедия]]» [[Казань]], [[Институт Татарской энциклопедии АН РТ]], 2002-14
−
 
+
* Җ.Тәрҗеманов «ТЫЛСЫМЛЫ КИТАПЛАР ЯЗУЧЫ АПА (Писательница волшебных книг)», «ЯН, ЙОЛДЫЗЫМ, ЯН! (Гори, звезда моя, гори!)» [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1966
−
Ә. Бикчәнтәеваның балалар өчен кыска-кыска кызыклы хикәяләре дә бар. Бу жанрда аның «Хужа Насретдин балалар янында» дигән хикәяләр циклы аеруча яратып укыла. Фольклор герое Хужа Насретдинның мәзәклеген, тапкырлыгын, изге күңеллелеген автор балалар тормышы материалында шактый уңышлы итеп ачуга ирешә.
+
* Р.Кукушкин «КАНАТЛЫ ДӨНЬЯ (Крылатый мир)» [[Казань]], [[Таткнигоиздат]], 1984
−
 
+
* [[Лябиба Ихсанова]] «БАЛАЛАРНЫҢ ЯКЫН ДУСТЫ (Близкий друг ребят) «[[СОЦИАЛИСТИК ТАТАРСТАН (Социалистический Татарстан)]]», 26 января 1963  
−
Ә. Бикчәнтәева татар балалар әдәбияты өлкәсендәге хезмәтләре өчен 1983 елда КПСС өлкә комитеты һәм Татарстан АССР Министрлар Советының Мактау грамотасы белән бүләкләнде.
+
* [[Гульшат Зайнашева]] «ШАГЫЙРӘ, ЯЗУЧЫ, КИҢӘШЧЕ (Поэтесса, писатель, советник)» «[[ТАТАРСТАН ЯШЬЛӘРЕ (Молодёжь Татарстана)]]», 23 января 1963
−
 
+
* Г.Шәрәфетдинов «ӘСӘРЛӘРЕН УКЫП ҮСТЕК (Росли читая её творения)» «[[ТАТАРСТАН ЯШЬЛӘРЕ (Молодёжь Татарстана)]]», 11 января 1973
−
Ә. Бикчәнтәева — 1958 елдан СССР Язучылар союзы члены.
+
* «Әминә Бикчәнтәева» «[[СОВЕТ МӘКТӘБЕ (Советская школа)]]», № 3, 1975
−
==БИБЛИОГРАФИЯ==
+
* [[Лябиба Ихсанова]] «КҮҢЕЛ МАТУРЛЫГЫ (Красота души)» «[[СОЦИАЛИСТИК ТАТАРСТАН (Социалистический Татарстан)]]», 26 января 1983
−
* Сайланма әсәрләр.— Казан: Таткитнәшр., 1963.—214 б., ил. 14000.
+
* Җ.Тәрҗеманов «ЧӘЧКӘ КЕБЕК МАТУР ҺӘМ ХУШ ИСЛЕ… (Красивая и душистая как цветок…)» «[[ЯЛКЫН (Пламя)]]», № 1, 1983
−
* Бүләк: (Шигырьләр).— Казан: Татгосиздат, 1940.—24 б. 6000.
+
* Г.Шәрәрәфи «КҮҢЕЛЛӘРДӘГЕ ЭЗЛӘР (Следы в душе)» «[[АЗАТ ХАТЫН (Освобождённая женщина)]]», № 12, 1982
−
* Шинель: (Шигырь).—Казан: Татгосиздат, 1947.—12 б. 20000.
+
* [[Шараф Мударрис]] «ДРУГ САМЫХ МАЛЕНЬКИХ: А.БИКЧАНТАЕВОЙ 50 лет» «СОВЕТСКАЯ ТАТАРИЯ», 26 января 1963
−
* Бакча гөлләре: (Нәниләр өчен шигырьләр).— Казан: Татгосиздат, 1949.— 31 б. 5065.
+
[[Категория: Писатели‏‎]] [[Категория: Поэты]] [[Категория: Казанский педагогический институт]]
−
* Дәү әнием: (Шигырьләр).— Казан: Татгосиздат, 1952.—15 б. 8065.
 
−
* Бүген һәм иртәгә: (Шигырьләр).— Казан: Таткнигоиздат, 1954.—31 б. 10 000.
 
−
* Дачада: Шигырь.—Казан: Таткнигоиздат, 1954.—23 б. 20000.
 
−
* Күңелле сөйләшүләр: Хикәяләр.— Казан: Таткнигоиздат, 1955.—17 б. 26 000.
 
−
* Дачада: Шигырьләр.— Казан: Таткнигоиздат, 1956.—23 б., ил. 30000.
 
−
* Хуж.а Насретдин балалар янында: Мәзәкләр, әкиятләр һәм табышмаклар.— Казан: Таткнигоиздат, 1956.—17 б., ил. 12000.
 
−
* Ана йөрәге: Повесть.— Казан: Таткитнәшр., 1959.—82 б. 5000. Рец.: Ибәтов Ш. Балалар өчен яңа повесть.— Сов. әдәбияты, 1959, № 9, 119—121 б.
 
−
* Беренче чәчәкләр.: (Шигырьләр).— Казан: Таткитнәшр., 1960.—13 б. (Балалар бакчасы). 25000.
 
−
* Бүген һәм иртәгә: (Шигырьләр).— Казан: Таткитнәшр., 1960.—15 б. (Балалар бакчасы).—18000.
 
−
* Яз бүләкләре: [Шигырьләр].— Казан: Таткитнәшр., 1962.— 24 б., ил. (Балалар бакчасы). 15000.
 
−
* Әлфия алъяпкычлары: [Шигырь].— Казан: Таткитнәшр., 1962.—12 б., ил. 20000. Рец.: Фәтхулов Ә.—Сов. әдәбияты, 1963, № 1, 153—154 б.
 
−
* Фәридәкәй: [Мәктәпкәчә яшьтәге балаларга. Худож. Ф. Әхмәдиев].— Казан: Таткитнәшр., 1964.—И б., ил. 20000.
 
−
* Мин аңлыйм сине: [Повесть].— Казан: Таткитнәшр., 1966.—148 б., ил. 12 000.
 
−
* Йөрим күл буйларында: (Шигырьләр).— Казан: Таткитнәшр., 1968.—104 б. 5000.
 
−
* Без өмет йолдызлары: (Шигырьләр, хикәяләр).— Казан: Таткитнәшр., 1972.—256 б. 9000.
 
−
* Минем танышларым: Повесть, хикәяләр, шигырьләр.— Казан: Таткитнәшр., 1983.—208 б. 11000.
 
−
==Источники:==
 
−
* Татарский энциклопедический словарь. - Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1998 - 703 с., илл
 
−
* Тәрҗеманов Җ. Тылсымлы китаплар язучы апа.— Кит.: Тәрҗеманов Ж. Ян, йолдызым, ян! — Казан: Таткитнәшр., 1966, 97—100 б.
 
−
* Кукушкин Р. Канатлы дөнья.— Казан: Таткитнәшр., 1984.—184 б. 2500. 9. Бикчәнтәева турында 84—94 б.
 
−
* Ихсанова Л. Балаларның якын дусты.— Соц. Татарстан, 1963, 26 янв.
 
−
* Зәйнәшева Г. Шагыйрә, язучы, киңәшче.— Татарстан яшьләре, 1963, 23 янв.
 
−
* Шәрәфетдинов Г. Әсәрләрен укып үстек.— Татарстан яшьләре, 1973, 11 янв.
 
−
* Әминә Бикчәнтәева.— Сов. мәктәбе, 1975, № 3, 31 б.
 
−
* Ихсанова Л. Күңел матурлыгы.— Соц. Татарстан, 1983, 26 янв.
 
−
* Тәрҗеманов Җ. Чәчкә кебек матур һәм хуш исле...— Ялкын, 1983, № 1, 6 б.
 
−
* Шәрәрәфи Г. Күңелләрдәге эзләр.— Азат хатын, 1982, № 12, 8—9 б.
 
−
* Мударрис Ш. Друг самых маленьких: А. Бикчантаевой 50 лет.— Сов. Татария, 1963, 26 янв.
 
−
 
 
−
[[Category:Недооформленные статьи]]
 
−
[[Category:Писатели]]
 

Текущая версия на 15:58, 8 апреля 2014

Әминә Бикчәнтәева
(1913-1986)

ӘМИНӘ БИКЧӘНТӘЕВА
(Амина Бикчантаева)
БИКЧАНТАЕВА АМИНА АХМЕТОВНА
(1913-1986)
(Әминә Әхмәт кызы Бикчәнтәева)

Детская писательница, поэтесса, член Союза писателей СССР

Биография

Творчество

Признание

Источники

Источник — «http://millattashlar.ru/index.php?title=Бикчантаева_Амина_Ахметовна&oldid=29160»