Баимбетов Гилемдар Султанович

Материал из Милләттәшләр
Версия от 10:40, 1 марта 2015; Камиль Бакиров (обсуждение | вклад)
(разн.) ← Предыдущая | Текущая версия (разн.) | Следующая → (разн.)
Перейти к: навигация, поиск
Гыйлемдар Баембәтов
(1886-1933)

ГЫЙЛЕМДАР БАЕМБӘТОВ
ГИЛЕМДАР СУЛТАНОВИЧ БАИМБЕТОВ

(1886-1933)
(Гыйлемдар Солтан улы Баембәтов)

Писатель, драматург, политический деятель, Участник революции 1905-07 годов в Казани и Уфе, Депутат «МИЛЛӘТ МӘҖЛЕС (Национальное собрание)», Участник гражданской войны, Председатель Центрального бюро татаро-башкирских организаций РКП(б) Восточного фронта

Биография

  • Родился в сентябре 1886 года в деревне Чекмагуш Чекмагушского района Башкирии.
  • 1905-07 годы - Участник революции в Казани и Уфе.
  • 1917-18 годы - Депутат «МИЛЛӘТ МӘҖЛЕС (Национальное собрание)».
  • 1918-22 годы - Участник гражданской войны.
  • 1919 год - Председатель Центрального бюро татаро-башкирских организаций РКП(б) Восточного фронта, руководил Конференцией коммунистов-мусульман восточного фрон­та.
  • 1922-23 годы - член Бухарского ЦИК и коллегии Назарата (Наркомата) просвещения.
  • 1924-25 годы - работал в Центральном издательстве народов Востока.
  • 21 декабря 1932 года - арестован по обвинению в принадлежности к контрреволюционной организации.
  • 21 августа 1933 года- приговор приведен в исполнение.
  • 1 ноября 1989 года - реабилитирован постановлением Президиума Верховного Суда РСФСР.
    • Место захоронения: Ваганьковское кладбище Москвы.
      • «1905 елда социал-демократлар түгәрәкләре эшендә катнашкан өчен Казан татар укытучылар мәктәбеннән куыла. 1905 нең октябрь-ноябрендә беренче яшерен татар газеталарыннан «Хөррият»не нәшер итүдә катнаша. 1907 дә Уфа шәһәрендә яшерен типография оештыра, анда революцион брошюралар бастыра. 1905-18 дә эсерлар партиясендә тора, 1917-18 дә татар-башкорт сул эсерлар оешмасы җитәкчеләренең берсе була. Революцион эшчәнлеге өчен берничә мәртәбә кулга алына, 1909-12 дә Вологда губернасында сөргендә яши. 1915 тә Уфада мөселман кулланучылар җәмгыятен оештыра. 1917-18 дә «Ирек» газетасында хезмәттәшлек итә, төрки-татарларга терр. мохтарият бирүне яклый; Уфа шәһәр думасы һәм управасы әгъзасы, «Көрәш» газетасы мөхәррире, Уфа Xалык хуҗалыгы советы рәисе урынбасары. Милләт Мәҗлесе депутаты (1917-18), «Туфракчылар» фракциясе әгъзасы. 1918 елдан РКП(б) әгъзасы (1930 да партиядән чыга). Гражданнар сугышы елларында Кызыл Армиядә: чех-словак корпусы һәм КОМУЧның Халык армиясенә каршы сугышларда катнаша; «Кызыл яу» газетасы мөхәррире, Көнчыгыш фронтның 5 нче армиясе сәяси бүлегенең мөселман бүлекчәсе җитәкчесе була. Көнчыгыш фронтның коммунист-мөселманнар конференциясендә РКП(б)ның Көнчыгыш фронттагы татар-башкорт үзәк бюросы рәисе итеп сайлана (Сызрань шәһәре, 1919). 1919-20 дә Үзәк мөселман хәрби коллегиясенең сәяси бүлек башлыгы, Казан губерна башкарма комитеты һәм РКП(б) губкомының мөселманнар бюросы әгъзасы. 1920-21 дә Казан хәрби-сәяси агитация курслары мөдире. 1922 дә Мәскәүдә: Шәрекъ халыкларының коммунистик университеты лекторы, ВЦСПС инструкторы. 1922 нең ахырыннан Урта Азиядә: Бохара Үзәк Башкарма Комитеты һәм Бохара мәгариф нәзараты (халык комиссариаты) коллегиясе әгъзасы, РКП(б)ның Урта Азия ҮК каршындагы Ташкент Көнчыгыш матбугаты бюросы мөдире, Профсоюзларның Гомумбохара советы мәдәният бүлеге мөдире һәм «Хасабе сәхифәсе» («Хезмәт сәхифәсе») газетасы мөхәррире. 1924-25 тә Мәскәүдә Шәрекъ халыкларының үзәк нәшрияты хезмәткәре, 1925-27 дә Башкортстан АССРда ВКП(б)ның Яңавыл волость комитеты секретаре, 1928-29 да Мәскәүдә Баш сәнгать идарәсе инспекторы, Бөтенроссия Үзәк Башкарма Комитеты каршындагы яңа төрки (латин) алфавиты комитеты инструкторы. Авыру сәбәпле 1930 дан беркайда да эшләми. 1932 нең декабрендә кулга алына, 1933 нең 28 маенда атарга хөкем ителә; үлгәннән соң аклана (карагыз «Милләтчеләрнең контрреволюцион-фетнәчел оешмасы» эше)».

Творчество

Признание

Источники